Đó chính là cơm âm phủ và cơm hến. Nhâm nhi những câu chuyện ngày xưa tựa như thưởng thức món ẩm thực đặc sản vậy. Người dân truyền tai nhau rằng: Cách đây khoảng 200 năm; dưới trướng của Vua Gia Long; khi người chồng đi bắt tôm cá thì một người phụ nữ họ Huỳnh cặm cụi ra bờ sông ở Cồn Hến mò bắt hến. Vào buổi sáng sớm, khi chưa bắt được cá tôm; người vợ đã chế biến ra món ăn làm từ cơm nguội ăn với hến cho chồng con ăn cho đỡ đói.
Hai đặc sản ẩm thực của Kinh Đô Huế
Món cơm hến lạ miệng
Món ăn dân dã này sau đó đã phát tán ra khắp cồn Hến. Đến thời vua Thiệu Trị; cơm hến đã được có mặt nhiều ở khắp các chợ vùng kinh đô Huế và trở thành món ăn ẩm thực ưa thích của rất nhiều người. Dưới thời của vua Thành Thái; bà Nguyễn Thị Thẹp đến cào hến ở Cồn Hến tiến vua sau đấy được vua phong hiệu và làm ra Phường Hến. Món cơm hến từ đó cũng được đưa vào cho vua thưởng thức.
Cơm hến ăn hoài không ngán bởi sự lạ miệng của nó – ăn nguội. Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nói: “Người Việt mình ăn cơm kiểu nào cũng phải ăn nóng hổi, duy chỉ cơm hến nhất thiết phải là cơm nguội”. Cơm hến ăn hoài không chán cũng là vì sự hòa quyện của nó. Một tô cơm hến có hến và da heo chiên giòn kèm rau sống (bắp chuối; khế, môn; rau thơm), đậu phộng… các gia vị cũng là những thành phần tôta cho cơ thể. Người dân lao động kinh đô xưa và cả bậc vua chúa đều tìm thấy trong món cơm hến sự hòa quyện để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể một cách chừng mực.
Cơm hến có 2 cách ăn đó là cơm hến nước và cơm hến khô. Cơm hến nước tức là chan nước luộc hến vào cơm để ăn; còn cơm hến khô thì là ăn cơm hến xong mới húp nước luộc hến. Có thể nói; người dân Huế rất biết đổi món, đổi khẩu vị một cách liên tuch để tạo ra sự mới lạ khiến thực khách ăn hoài không cảm thấy chán
Cơm âm phủ độc đáo
Nói về món cơm âm phủ, chuyện xưa được truyền tai lại rằng: Vua Bảo Đại thường vi hành trong dân gian. Trong lần đó, khi trời đã tối, vua cảm thấy đói bụng sau đó ghé vào nhà một bà lão. Bà lão đã tiếp đãi vua một đĩa cơm nóng với những thức ăn sẵn trong ngày hôm đó như rau cải; dưa leo, trứng; thịt… được thái sợi. Vua được bà lão mời ăn trên cái chõng tre với ánh sáng từ một ngọn đèn dầu. Nhưng do vua đi đường mệt, đói bụng nên vua ăn rất ngon miệng, không nề hà chi cảnh xung quanh nữa. Ăn xong, khi vua ra về, vua mới thấy nhà bà lão nằm trên một bãi đất bị sụp xuống, giống dưới bị sụp xuống âm phủ.
Khi về cung; chán với sơn hào hải vị; vua Bảo Đại lại nhớ đến món ăn lúc trước trong dân gian. Do đó; vua ra lệnh mở cuộc tuyển chọn các đầu bếp trong Kinh thành; cho vào cung chế biến món ăn này cho vua. Không phụ lòng mong đợi của vua Bảo Đại; có một vị đầu bếp qua những gì vua miêu tả lại đã chế biến thành công món ăn kỳ lạ này và sau đó; món ăn được đặt cho tên gọi là cơm âm phủ. Từ đó; cơm âm phủ lưu truyền trong dân gian cũng như bàn ăn cung đình với sự giản dị mà độc đáo của nó.
Trích dẫn từ suckhoedoisong
Thanh Bình
